Α.Εμπειρίκος 5 οπτικοποιημένα Ποιήματα

Εμπειρίκος «beat beat beatitude and love and glory»

Ο Εμπειρίκος καλεί τους αναγνώστες-συνολικά πέντε φορές-ν’ ανοίξουν τα παράθυρα και τις ψυχές τους, για ν’ αντικρίσουν τον Kerouac και να δεχτούν την επίδραση του παραδείγματος και του έργου του.

He was BEAT – the root, the soul of beatific.

JACK KEROUAC On the road

Ανοίξτε τα παράθυρα, ανοίξτε τις ψυχές–ο Kerouac διαβαίνει Μουσηγέτης, Διόνυσος μαζί και Απόλλωνας μέσ’ στο στενό του παντελόνι, αξύριστος πολλές φορές και πάντοτε ωραίος, ουδόλως φοβούμενος την παρακμή που τον εξέθρεψε, διότι μέσ’ στην ψυχή του και ανάμεσα στα σκέλη του μιας νέας ακμής το σπέρμα φέρνει.

Ανοίξτε τα παράθυρα, ανοίξτε τις ψυχές–φωτοστεφής ο Κερουάκ διαβαίνει, πίνοντας το νέκταρ της καθημερινής ζωής παντού όπου το βρίσκει, πίνοντας και προσφέροντας το νέκταρ που περισσότερο και από τον Νιαγάρα ρέει, όταν ο πόθος μέσα μας υπερισχύει και ο ευλογημένος άνθρωπος στο «ἐν τούτῳ νίκα» του έρωτα ομνύει.

Ανοίξτε τα παράθυρα, ανοίξτε τις ψυχές–ο μέγας Τζακ –για ‘δέστε τον–διαβαίνει, με bus, με τραίνα διασχίζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες (Missouri Pacific, Union Pacific, Great Northern Railroad, Rock Island Line) εκεί που ο βίσων έβοσκε και των Ινδιάνων, άλλοτε, σφυρίζανε τα βέλη, με τραίνα και αυτοκίνητα της τύχης (Dodge, Hudson, Cadillac, Ford-Galaxy, Ford Thunderbird και ακόμη θα πω, με μια συγκίνησι βαθύτερη–μικρή, φτωχιά, γλυκύτατη, προφητική τενεκεδένια Λίζυ) ο μέγας Τζακ διαβαίνει, απ’ τις ακτές του Ατλαντικού ως τις ακτές του Ειρηνικού, μέσα από πόλεις και ερημιές (Denver, New York, Los Angeles, Chicago, San Francisco) με καλωσύνες μελιχρές ή όταν μανίζει η θύελλα στην ανοιχτή σαβάννα, μεγάλα ποτάμια δρασκελώντας (Μιζούρι, Ποτόμακ, Σοσκουεχάνα) ο Κερουάκ διαβαίνει με ένα μαντήλι στο λαιμό με χαμηλά την ζώνη του δεμένη, ο ισαπόστολος ποιητής του «On the Road», ο ποιητής των «Subterraneans», ο μέγας Τζακ διαβαίνει, με κάτι του William Cody στη θωριά και στα γερά του σκέλη, με τον δικό του τρόπο τραγουδώντας άσματα πλήρη, αδαμικά, άσματα συγγενικά στο βάθος του νοήματός των με του Walt Whitman τα άσματα, που πάντα περιέχουν όλον τον οίστρο της ζωής και την δροσιά της χλόης.

Ναι, ναι, ανοίχτε τα παράθυρα, ανοίχτε τις ψυχές–Ο Κερουάκ διαβαίνει Μουσηγέτης, στην λέξι «hitchhiking» δίνοντας την πιο ιερή της σημασία, πιστεύοντας εις τον Θεόν με τις αισθήσεις, πίσω του σέρνοντας έναν χορό που την υδρόγειο ζώνει, έναν χορό εφήβων και νεανίδων λυσικόμων, στα ανθεστήρια των πραιριών, στα αναστενάρια των ηδονών, στα αναστενάρια των υπεργείων και υπογείων λαγνουργείων (με bop, με twist, με rock’ n roll, με τις φωνές των νέγρων), κ’ έτσι, καθώς διαβαίνει – ανοίξτε τα παράθυρα, ανοίξτε τις ψυχές – από τα έγκατα της γης και από τα χείλη της νεότητος της Οικουμένης ξεπετιέται και ως την Εδέμ ακούεται και ως την Εδέμ πηγαίνει, σαν ιαχή και προσευχή, σαν οργασμού που επέρχεται γιγάντιο κτυποκάρδι, μία διάτορος, μία παντάνασσα κραυγή:

«BEAT, BEAT, BEATITUDE AND LOVE AND GLORY!» 

Beatitude είναι η μακαριότητα, η αίσθηση ευδαιμονίας που αποδίδεται από τον ποιητή στον Kerouac και τα υπόλοιπα μέλη της γενιάς των beat, καθώς κατόρθωσαν μέσα από την προσωπική τους διαδρομή να ζήσουν ελεύθερα, χωρίς συμβάσεις, έντονα, μα και δημιουργικά, προσφέροντας σημαντικό λογοτεχνικό έργο. Υπ’ αυτή την έννοια, ο τίτλος θα μπορούσε να αποδοθεί ως «Αισιοδοξία (ή και ήττα), μακαριότητα, έρωτας και δόξα»

Ο Εμπειρίκος διαβάζει Εμπειρίκο από τη συλλογή ''Οκτάνα''

VIDEO1

«Το ρήμα αγναντεύω» Ανδρέας Εμπειρίκος

Τούτη η αιθρία με το σύννεφο που πλέχει στον αέρα
Είναι γαλάζιος πλους μιας κάτασπρης φρεγάδας
Ιστάμενος ακουμπιστός στην κουπαστή κοιτάζω
Και βλέπω τα θηράματα των λογισμών μου
Δελφίνια που αναδύονται κι εισδύουν μες στο κύμα
Πεδιάδες ακρογιάλια και βουνά
Και μια ξανθή νεάνιδα που στέκει στο πλευρό μου
Μες στης οποίας τα γαλήνια μάτια βλέπω
Το μέλλον της ολόκληρο και το παρόν μου.
...

Ανδρέας Εμπειρίκος

Οπτικοποίηση: Θανάσης Πάνου

VIDEO 2

Ανδρέας Εμπειρίκος “τριαντάφυλλα στο παράθυρο”

Η ομορφιά των πραγμάτων βρίσκεται στο πνεύμα που τα ατενίζει. ''Σκοπός της ζωής μας είναι το σεσημασμένον δέρας της ύπαρξεώς μας...' Τριαντάφυλλα στο παράθυρο   Σκοπός της ζωής μας δεν είναι η χαμέρπεια. Υπάρχουν απειράκις ωραιότερα πράγματα και απ' αυτήν την αγαλματώδη παρουσία του περασμένου έπους. Σκοπός της ζωής μας είναι η αγάπη. Σκοπός της ζωής μας είναι η ατελεύτητη μάζα μας. Σκοπός της ζωής μας είναι η λυσιτελής παραδοχή της ζωής μας και της καθεμιάς ευχής εν παντί τόπω εις πάσαν στιγμήν εις κάθε ένθερμον αναμόχλευσιν των υπαρχόντων. Σκοπός της ζωής μας είναι το σεσημασμένον δέρας της υπάρξεώς μας. ... Α. Εμπειρίκος,  Υψικάμινος, Άγρα Το κείμενο προέρχεται από τη συλλογή Υψικάμινος, με την έκδοση της οποίας, το 1935, ο Α. Εμπειρίκος  εισήγαγε τον υπερρεαλισμό στην Ελλάδα. Αναφέρεται στην αγάπη ως διαχρονική αξία της ανθρώπινης ύπαρξης και ύψιστο προορισμό της ζωής.

Οπτικοποίηση: Θανάσης Πάνου

VIDEO 3

«Στέαρ» Ανδρέας Εμπειρίκος

H πλάστιγξ κλίνει εκεί που προτιμάμε
Kατά την ερμηνεία που της δίνουμε 
Kάθε φορά που επιτυγχάνουμε στα ζάρια.
Kαι ιδού που επιτυγχάνουμε και πάλι
Aφού τα ζάρια πέσαν στην κοιλιά μιας γυναικός
Mιας γυναικός γυμνής και κοιμωμένης
Kατόπιν κολυμβήσεως στην άμμο.
Aυτή η γυναίκα καθώς λεν οι θρύλοι
Eίχε το θάρρος να περάση μοναχή της
Γυμνή με στέαρ των κολυμβητών στο σώμα
Mια θάλασσα πλατειά και φουσκωμένη
Aπό τους στεναγμούς του γλυκασμού πολλών αγγέλων

Στον Nίκο Eγγονόπουλο

(από την Eνδοχώρα, Άγρα 1980) 

Οπτικοποίηση: Θανάσης Πάνου

VIDEO 4

Ανδρέας Εμπειρίκος «θα περιμένουμε»

Θα περιμένουμε μην τυχόν περάσει
Το τραίνο μας με το πολύτιμο φορτίο
Το τραίνο μιας άλλης ώρας
Μιας άλλης χώρας που σύνορα δεν έχει.

Θα περιμένουμε μην τυχόν περάσει
Το τραίνο που δεν μπορεί
μια και ξεκίνησε να σταματήσει
Τώρα σε σήραγγα μπορεί να βρίσκεται
Μπορεί να βρίσκεται σε δύσκολο βουνό
Ίσως σε κάμπο με πλημμύρα
Σε τόπο που νά' ναι μεσημέρι
Ή σ' άλλον που νά' ναι βράδυ
Μα θα περάσει.

VIDEO 5