Μικέλης Άβλιχος "Εις Δικαστάς…και άλλα"

Aναρχία είναι η άκρατος αριστοκρατία 

video

Ω σεις, που θέσιν έχετε υψηλή,

που κρίνετε του κόσμου τ’ αδικήματα,

που νεύετε κι ανοίγει η φυλακή

ελεύθεροι να κάνετε ατοπήματα,

που τη ζωή το χέρι σας κρατεί

κάθε πολίτη την τιμή, τα χτήματα,

ακούσετε της Μούσας τη φωνή

που δε φοβάται φυλακή, προστίματα:

Το ζύγι της η Θέμις δε σας δίνει,

σαν άχυρο το δίκιο να ζυγίζετε

για να ‘χετε καιρό για το σεργιάνι.

Κι αν δε διψάτε για δικαιοσύνη

την πλάστιγγα κάνετε τηγάνι,

που μέσα εκεί τον κόσμο να τηγανίζετε

Μικέλης Άβλιχος | Στίχοι του πειρασμού

Απ’ όλες τσι εφεύρεσες του νου

εκείνη για τη μέλλουσα ζωή :

να σε φυτεύουνε κουκί στη γή

κουκιά να ξεφυτρώνεις τ’ ουρανού

και τέχνες κι επιστήμες βάνει κάτου

με τη γεωπονία του θανάτου.

Και μ’ όλα τούτα, αγαπητέ μου Τρέκα

(που τόση έχεις στους στίχους μου στοργή)

πολύ φοβούμαι, μην η Θεία Οργή

αφήσει εμάς, σαν ασεβείς, στα σέκκα

Και πέσει λύκος* στο φτωχό κουκί μας

και πάει τότε αμόντε η φύτεψή μας.

Υποσημειώσεις:

( λύκος σημαίνει παράσιτο.

“να μας αφήσει στα σέκκα” σημαίνει “να μας αφήσει στα κρύα του λουτρού”.

“πάει αμόντε” σημαίνει “πάει στράφι”)

Μικέλης Άβλιχος

Σατιρικός ποιητής από την Κεφαλλονιά, από τους τελευταίους εκπροσώπους της Επτανησιακής Σχολής. Μυήθηκε στις αναρχικές ιδέες στην Ελβετία, όπου σπούδαζε και με την ελευθερόφρονα στάση του προκαλούσε συχνά τη μήνι των συμπατριωτών του Ληξουριωτών.

Ο Μικέλης (Μιχαήλ) Άβλιχος γεννήθηκε στις 18 Μαρτίου του 1844 στο Ληξούρι από εύπορη και αριστοκρατική οικογένεια. Διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα στο Πετρίτσειο Λύκειο του Ληξουρίου και αργότερα σπούδασε φιλολογία στη Βέρνη της Ελβετίας. Κατά την εκεί παραμονή του επηρεάστηκε αποφασιστικά από τα επαναστατικά ρεύματα που συντάραζαν εκείνη την περίοδο την Ευρώπη και ιδιαίτερα από την προσωπικότητα και τις ιδέες του Ρώσου αναρχικού Μιχαήλ Μπακούνιν.

Ο Μικέλης Άβλιχος πέθανε στο Αργοστόλι στις 28 Νοεμβρίου του 1917, σε ηλικία 73 ετών. Η σορός του διακομίστηκε στο Ληξούρι, όπου και ετάφη. Το φέρετρό του υποβαστάζετο από νέους του Ληξουρίου, οι οποίοι τον έκλαψαν με πραγματική συγκίνηση, καθώς ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στη νεολαία του Ληξουρίου.

Ο Άβλιχος, κατά τη διάρκεια της ζωής του, δημοσίευσε σκόρπια τα ποιήματά του σε περιοδικά ή χειρόγραφα γνωστά μόνο σε λίγους. Το 1920 έγινε το πρώτο μεγάλο λογοτεχνικό αφιέρωμα στο έργο του από το περιοδικό Νουμάς (τεύχος της 9ης Μαΐου), ενώ μόλις το 1959 κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά συγκεντρωμένα τα ποιήματά του από τον Χαράλαμπο Λιναρδάτο.

Ο Μικελάκης Άβλιχος στο Παρίσι θα βρεθεί στους κύκλους της Παρισινής Κομμούνας, όπου θα συμμετάσχει στην εξέγερση από το Μάρτη έως και το Μάη του 1871, στις 72 μέρες που σημάδεψαν τον κόσμο, πριν η κυβέρνηση του Λουί Τιερ την πνίξει στο αίμα

Το μίσος του για τον πόλεμο ήταν παροιμιώδες, δεν ήθελε να ακούσει τίποτα γι’ αυτόν, συχνά έλεγε:

«Είναι αδύνατον να μην γίνει, αργά η γλήγορα αυτή η απεργία. Να απεργήσει ο στρατός, να αρνηθούν οι στρατιώται να πάνε στα γυμνάσια, στις φρουρές στο πόλεμο.»!

Για τα κράτη έλεγε: 

«Η πολιτική των κρατών δυστυχώς δεν κανονίζουν τα αισθήματα των λαών, αλλά η διπλωματία η οποία ουδέποτε είχε καρδιά, αλλά εζύγιζε πάντοτε τα συμφέροντα της και μόνον αυτά, όπως ο φαρμακοποιός ζυγίζει είς την μικροσκοπική ζυγαριά του τα διάφορα φάρμακα».

Κρίσεις δια Μικέλη Άβλιχο

Ποιητής γεννηθείς εν Ληξουρίω το 1844. Εξέμαθε τα πρώτα γράμματα εν τω εκεί Πετριτσείω Λυκείω. Οι βιογράφοι του αναφέρουν αορίστως πως ότι ετέλειωσε τας σπουδάς του εν τω Πανεπιστημίω της Βέρνης και διήλθε εκ Ζυρίχης, Βενετίας, Παρισίων. Άν και εταξίδευσε, παρέμεινε πάντοτε ο τύπος παραστατικού ανθρώπου, ο οποίος πραγματοποιεί εν τή ζωή του τήν ευχήν τού Γάλλου ποιητού να γεννηθή, να ζήση, και να αποθάνη έν τή αυτή οικία. Εσυνέχισε και συνεπλήρωσε την ποίηση του συμπατριώτου του Λασκαράτου, μετά μεγαλυτέρας ησυχίας, αθορύβως, μετά περισσοτέρας συστολής και συμπαθητικώτερον. Την δριμύτηταν της σατιρικής αυτού αντενέργειας αμβλύνει η ελεγειακή τρυφερότης. Εδέχθη έν Βέρνη το δόγματα του περίφημου Μπακούνιν, η δε διάθεσίς του υπήρξε επαναστατική. Διέκειτο δυσμενώς προς το υφιστάμενον κοινωνικόν καθεστώς και εμίσει την στρατοκρατίαν και τον πόλεμον. Είς τα πρόσωπα των πρωτεργατών δημοτικιστών δεν έλειψε να χαιρετίση το προμήνυμα της αναγεννήσεως. Ουδεμία κατεβλήθη φροντίς, όπως τα ποιήματα του, ολίγα και δυσεύρετα συλλεγώσιν είς βιβλίου. Ο Άβλιχος ήτο ποιητής ανώτερος του άσματός του, τον συμβολίζουν δε οί ακόλουθοι στίχοι του:

Μα εγώ είμαι έρημου βράχου μιά βρυσούλα,

πού έρμη ρέει σ’ έρημο γιαλό

Καί μόνο νύχτα, μέρα, βράδυ αυγούλα

Κρένει μέ του πέλαου το βογγητό,

Κι άν έρθει φτερωτός νά πιή διαβάτης.

Απέθανε καί ετάφη έν Ληξουρίω τον Νοέμβριον 1917. Το φέρετρόν του εκράτουν άντιπρόσωποι της νεολαίας και τον συνώδευσαν τα δάκρυα όλων και γενική συμπάθεια. (Βλέπε «Νουμάς», 9 Μαίου 1920, αφιερωμένον είς τόν Άβλιχον).

 

Κ.Π. (Κωστής Παλαμάς)

Λεξικόν Έλευθερουδάκη 1925

Ο ΠΑΛΑΜΑΣ

Ο Κωστής Παλαμάς και γενικότερα οι ποιητικοί κύκλοι τρέφουν μεγάλη εκτίμηση στο Μικελάκη Άβλιχο, ο Παλαμάς μάλιστα γράφει ένα ποίημα αφιερωμένο σε αυτόν:

Το τραγούδι

Στον ποιητή Μικέλη Άβλιχο

Ρεματαριά, η βρυσούλα η ποταμός

Ζωής νάμα το νερό του τραγουδιού

Πότε μιάς Πολιτείας ο ταραμός

Πότε μέρωμα τ’ άγριου λαγκαδιού

Ρέει, κλαίει. Το πίνει ο φτερωτός διαβάτης

Για να υψωθή στ’ αγνά και στ’ ανοιχτά

Η αμαρτωλή ψυχή την παρθενιά της

Μέσα του σα λουστή, ξαναχτυπά

Και στη φήμη και κάτου άπό τη λήθη

Και σα στων Ολυμπίων τα πλευρά

Πάει το τραγούδι. Ο κόσμος παραμύθι

Το τραγούδι τ’ αθάνατο νερό

Κι αν τίποτε δεν ηύρε να ποτίση

Κι αταίριαστο κυλά κ’ ερμαδιακό

Με το δικό του μονάχα μεθύσι

Ζή θεριεμένο η πράο, βασιλικό.