Iannis Xenakis ‎ «Oresteïa» in art

Ι. ΞΕΝΑΚΗΣ 

Όσοι δεν είναι εξοικειωμένοι με τα αριστουργηματικά έργα του αλλά και όσοι είναι, πάντα αιφνιδιάζονται με τις νέες  συγκινήσεις που προσφέρουν. Ο Ιάννης Ξενάκης -ο  πρωτοπόρος «νεοπυθαγορειος» όπως έχει χαρακτηριστεί-αποτελεί ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης ως ο κύριος δημιουργός που συνδυάζει  με οπτικά ερεθίσματα την εικόνα, τον λόγο, την κίνηση, τη μουσική και γενικά τον ήχο σε συνάφεια με την εικαστική πλέον χρήση της τεχνολογίας,  αυτό που  ανέφερε κα

ι ο ίδιος, με τον όρο «πολύτοπα» (Ο όρος έχει και μαθηματική σημασία, λειτουργώντας ως αναφορά στα πολύτοπα της ευκλείδειας γεωμετρίας.

Η εικαστική εργασία μου είχε ως αρχική πηγή έμπνευσης την επαφή μου στην αρχή της δεκαετίας του ΄80 με τα «Πιθοπρακτά» στα οποία ο Ι. Ξενάκης  εφάρμοσε νόμους της θερμοδυναμικής που περιγράφουν τη συμπεριφορά ενός αερίου κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες (κατανομή Maxwell-Boltzmann), αντιστοιχώντας παραμέτρους της μουσικής με τη συμπεριφορά των μορίων ενός αερίου. 
Οι πρώτες τεχνικές με υδατοχρώματα, στην πορεία μετασχηματίστηκαν μέσω της εικαστικής τεχνολογίας με την  «ποιητική» λεπτότητα που επιτρέπει να πειραματιστείς ελεύθερα.

Εκτός από την Oresteïa, έχουν δημιουργηθεί τα έργα «Diamorphoses» " Andromeda" και "Terretektorh" ενώ ακολουθούν τα έργα, "Dmaathen" (for oboe and percussion) και «Psappha»
 *(για solo percussion, performed by Ying-Hsueh Chen)

Iannis Xenakis 
‎ «Oresteïa» in art

Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αθηνών

https://www.aidff.com/el/tainies/6o-festival-psifiakoy-kinimatografou-athinas/video-art-diagonistiko-video-art-competition/oresteia-in-art

https://www.aidff.com/en/6o-festiva

video

Oresteïa A

Oresteïa B

6th Athens International Digital Film Festival

:l-psifiakoy-kinimatografou-athinas/131-programma-provolon-6ou-diethnoys-festival-psifiakoy-kinimatografou-athinas

 για παιδική χορωδία, μικτή χορωδία 

(18 γυναίκες και 18 ανδρικές φωνές)

piccolo φλάουτο, όμποε, κλαρινέτα μικρά, κοντραμπάσο κλαρινέτο, Τούμπα, 

κρουστά και βιολοντσέλο.  

Δημόσια πρώτη εκτέλεση:

 4η και 6η Οκτωβρίου 1987 Φεστιβάλ Musica Στρασβούργο, Sainte Aurélie εκκλησία 

 l'Atelier du Rhin και Réalisations Internationales.

Agamemnon 

Kassandra

Agamemnon (Suite Et Fin) 

Les Choephores 

Les Euménides 

Oresteïa composed for children choir, 

mixed choir (minimum 18 female and 18 male voices, or multiples), 

piccolo flute, oboe, small clarinet, contrabass clarinet, tuba, 

percussions and cello.

Ensemble

De Basse-Normandie

[Vocal] 

Ensemble Vocal D'Anjou

Conductor [Choirs] 

Robert Weddle

Conductor 

[Ensemble De Basse-normandie]

Dominique Debart

Choir [Children] 

Maîtrise De Colmar

Composed By Iannis Xenakis

Public spectacle recorded 
4th and 6th October 1987 

at Festival Musica Strasbourg,
 Sainte Aurélie Church by Radio-France, 

produced by l'Atelier du Rhin 
and Production 

Artistique Réalisations Internationales. 

World premiere integral recording. 

Collection Salabert Actuels.

Videoart Thanasis Panou

Iannis Xenakis 
«Diamorphoses»

video

https://vimeo.com/163948931

«Diamorphoses» 

(Ο Ξενάκης δημιουργεί έναν ήχο-κόσμο με το έργο του να συνδυάζει το βίαιο θόρυβο από αεριωθούμενες μηχανές, τρένα και σεισμικές δονήσεις)

Iannis Xenakis 

compostion Diamorphoses for 2-track tape & at least 4 loudspeakers.

Taken from the Adventures In Sound compilation on EL Records.

The sound-world Xenakis designed for this work combines the violent noises of jet engines, trains, and an earthquake with high bell-like sounds. The contrasting character of these sonic layers interacts with shifting densities and successions of events to produce a complex, yet balanced form. The equilibrium of high, sharply defined sounds and low, continuous ones is made manifest in the overall architecture; the outer passages are dominated by the roaring, sustained sounds framing a central section of more discontinuous, shifting textures of bells and many other sonorities.

" Andromeda"

Iannis Xenakis
Voyage Absolu des Unari vers Andomede-1989 (2/2)

video

" Andromeda" 

(Το τελευταίο έργο που δημιούργησε με το σύστημα της Πολυαγωγίας (UPIC). Ο τίτλος παραπέμπει σε ένα φαντασιακό ταξίδι στον άγνωστο χώρο, ενός χαρταετού προς το γαλαξία της Ανδρομέδας. 

This is the last work made with the Upic system.

The title suggest the imaginary space trip of a kite toward the galaxy of Andromeda.

The piece consist of various episodes while the kite crosses the stars.

es la última obra que xenakis realizó con el Sistema de composición gráfico Upic ( Unidad Poliagógica de Informática del CEMAMu) El título refiere, siguiendo especialista griego Nikolas Valsamakis, a un imaginario viaje espacial de un cometa hacia la galaxia de Andrómeda. La obra consta de varios episodios que "narran" el viaje del cometa a través de las estrellas.

Ariel González Losada

Iannis Xenakis 

"Terretektorh"

video

für Orchester–Cresc Part II 

Biennale für Moderne Musik hr-Sinfonieorchester 

Dirigent:Matthias Pintscher 

Live aus der Böllenfalltorhalle, 

Darmstadt -26.11.2011

Videoart Thanasis Panou

ΙΑΝΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ

Ο  ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ «ΝΕΟΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΣ»

http://www.schooltime.gr/2015/10/26/iannis-xenakis-o-protoporos-neopithagoreios/

Η σύγχρονη επιστημονική θεωρία των «μεγάλων αριθμών», εστιάζεται στη λογική αρχή, ότι όσο πιο πολλά είναι κάποια φαινόμενα, τόσο περισσότερο τείνουν σε κάποιο συγκεκριμένο στόχο. Όσο πιο ανοικτό «βλέμμα» έχει ο δημιουργός και ως προς τα άλλα είδη εικαστικής, ηχητικής, κινητικής και γραπτής δημιουργίας τόσο πιο ουσιαστικά πλησιάζει το κέντρο της έκφρασης που ως ενιαίο  σύνολο των ανθρώπινων αισθημάτων ,προσφέρει διαφορετικές τεχνικές προσέγγισης. Το θρόισμα των φύλλων ενός δέντρου, η οχλοβοή μιας διαδήλωσης, το τερέτισμα των τζιτζικιών και οποιοδήποτε φυσικό ερέθισμα μετατρέπεται σε εικαστική δημιουργία.

Ο Ιάννης Ξενάκης μέσω της  Πολυαγώγιας, δημιούργησε έτσι, μια εκπληκτική σύνθεση «ηχητικών μαζών», «συμπάντων» ή «γαλαξιών». Ο Ιάννης Ξενάκης (Iannis Xenakis,1922-2001) υπήρξε ο σημαντικότερος πρωτοπόρος της Πολυαγωγίας, αναπτύσσοντας συνθετικές μεθόδους συσχέτισης των τεχνών, μουσικής και μαθηματικής μεθοδολογίας (μέσω της χρήσης μοντέλων από τη θεωρία των συνόλων, τη θεωρία των πιθανοτήτων, τη θερμοδυναμική, τη Χρυσή Τομή, την ακολουθία Φιμπονάτσι κ.ά). 

Δημιούργησε νέους όρους στο σύγχρονο αίτημα ενότητας επιστήμης και τέχνης με υπόβαθρο την φιλοσοφία (κυρίως τον Πλάτωνα) και τα μαθηματικά μοντέλα και δικαίως χαρακτηρίστηκε ως «νεοπυθαγόρειος». Με το έργο του «Μεταστάσεις-για 61 όργανα-1955) έδωσε μια νέα διέξοδο στη σειραική και μετασειραική μουσική, ενώ οι άλλοι δημιουργοί μετά τον Β΄Παγκόσμιο πόλεμο είχαν στραφεί στον μεταμοντερνισμό (εμμένοντας στην τονικότητα και αναμιγνύοντας παλιά και νέα ύφη, «σοβαρή» και «δημοφιλή» μουσική). 
Όπως όμως, οι περισσότεροι νεωτεριστές–επαναστάτες,  αντιμετώπισε μεγάλη κριτική σε σημείο να θεωρηθεί εχθρός για την επικρατούσα σταθερή πολιτιστική τάξη της εποχής του. 

Μάλιστα ο Γάλλος Πιέρ Μπουλέζ και ο γερμανός Καρλχάιντς Στοκχάουζεν, το βαρύ πυροβολικό της ευρωπαϊκής μουσικής πρωτοπορίας, τον χαρακτήρισαν «ηλίθιο» μετά την έντονη κριτική που άσκησε  με το κείμενό του «Η κρίση της σειραϊκής μουσικής».

Στα «Πιθοπρακτά» που ακολούθησαν εφάρμοσε νόμους της θερμοδυναμικής που περιγράφουν τη συμπεριφορά ενός αερίου κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες (κατανομή Maxwell-Boltzmann), αντιστοιχώντας παραμέτρους της μουσικής με τη συμπεριφορά των μορίων ενός αερίου.

Ο Ιάννης Ξενάκης, ο μεγάλος αυτός πρωτοπόρος απέκτησε φανατικούς θαυμαστές αλλά και επικριτές ακόμη και στους εκτελεστές των έργων του γιατί απαιτούσαν  υπερβολική δεξιοτεχνία!

Σήμερα, ειδικά διαμορφωμένοι χώροι σε όλο τον κόσμο, φιλοξενούν πολυμεσικές εγκαταστάσεις στις οποίες ο δημιουργός συνδυάζει  με οπτικά ερεθίσματα την εικόνα, τον λόγο, την κίνηση, τη μουσική και γενικά τον ήχο,  με την εικαστική πλέον χρήση της τεχνολογίας,  αυτό που  ανέφερε ο Ξενάκης, με τον όρο «πολύτοπα» 

(Ο όρος έχει και μαθηματική σημασία, λειτουργώντας ως αναφορά στα πολύτοπα της ευκλείδειας γεωμετρίας