Du Fu, “Φθινοπωρινές ερημιές”

video

Οι φθινοπωρινές ερημιές γίνονται κάθε μέρα πιο άγριες:
κρύος ταράζεται ο γαλανός ουρανός στο ποτάμι.
Έδεσα τη βάρκα μου στο Άστρο του Σκοινιού του Πηγαδιού των Βαρβάρων,
έστησα το σπίτι μου σ' ένα χωριό του Τσ' ου.
Μόλο που οι ώρες είναι ώριμες, ας τις κόψουν άλλοι,
εγώ θα σκάψω για μένα εκεί που οι μολόχες γίνονται σπόροι.
Απ' το γεύμα του γέρου στο πιάτο μου
θα σκορπίσω την ελεημοσύνη μου στα ψάρια.

Εύκολο να νιώσεις την οδό στα πέρασμα της ζωής,
δύσκολο να βγάλεις ένα πλάσμα από την πορεία του.
Στο πιο βαθύ νερό είναι η χαρά του ψαριού,
στο πιο φυλλωμένο δέντρο κάνει το πουλί τη φωλιά του.
Τα γερατειά κι ο μαρασμός βολεύονται να 'ναι φτωχά κι άρρωστα,
ο έπαινος κι ο ψόγος ανήκουν στα νιάτα και στη δόξα.
Μόλο που ο φθινοπωρινός άνεμος φυσάει στο ραβδί και στο μαξιλάρι μου,
δε θα κουραστώ απ' τις φτέρες του Βορινού Βουνού.


Μουσική και τελετές να νικήσουν τις αποτυχίες μου,
βουνά και δάση να μακρύνουν το ζήλο μου.
Στο σπασμωδικό κεφάλι μου γέρνει ο μεταξένιος σκούφος,
ζεσταίνω τη ράχη μου στη λάμψη των βιβλίων από μπαμπού,
μαζεύω τις κουκουνάρες που έριξε ο άνεμος,
ανοίγω τις κυψέλες όταν ο ουρανός είναι κρύος,
σε σκόρπια και μικρά κόκκινα και γαλάζια
σταματάω με τα πέλματα σε ξυλοπάπουτσα κοντά στο αχνό άρωμα.


Ο φθινοπωρινός άμμος είναι άσπρος πέρα στην ακρογιαλιά,
η λάμψη του σούρουπου κοκκινίζει την οροσειρά.
Βυθισμένοι αναβαθμοί σπρώχνουν ξαφνιασμένους κυματισμούς,
επιστρέφοντα φτερά πάνε με τον ψηλό άνεμο.
Ο χτύπος των όγκων στο νερό αντηχεί από σπίτι σε σπίτι,
οι φωνές του ξυλοκόπου τραγουδούν το ίδιο τραγούδι.
Ο πάγος πετάει προς τα κάτω με την έγνοια της Σκοτεινής Κόρης
αλλά η κουβέρτα που αφήνει με χωρίζει απ' το Νότιο Παλάτι

φιλοδοξία μου να ζωγραφιστώ στην Αίθουσα του Μονόκερου
αλλά τα χρόνια μου γέρνουν εκεί που κοπιάζονται

 οι πάπιες και οι ερωδιοί.
Πάνω στο μεγάλο ποτάμι το φθινόπωρο γρήγορα πλημμυρίζει,
στην άδεια χαράδρα η νύχτα είναι γεμάτη θορύβους.
Τα μονοπάτια κρύβονται σε χίλιες σωρωμσένες πέτρες:
το ταξίδι σταμάτησε, μια λουρίδα σύννεφο.
Και τα παιδιά μου μάθανε μια βαρβαρική γλώσσα,
μόλο που είναι σίγουρα πως δε θα πάνε ψηλά.

 απόδοση στα ελληνικά:

Παναγιώτης Θ. Μαυρίδης

Φθινοπωρινές σκέψεις

Δροσιές νεφρίτη μαραίνουν και παγώνουν τα δάση των σφενάδων.
Στο Βουνό της Μάγισσας, στη Χαράδρα της Μάγισσας ο αέρας είναι θαμπός, μελαγχολικός.
Άγρια κύματα απ' το ποτάμι ροχθούν κι ορμούν κατά τον ουρανό
πάνω στο πέρασμα των συνόρων άνεμος και σύννεφα βουλιάζουν στη γη που σκοτεινιάζει.
Αυτή η συστάδα χρυσάνθεμα, δυο φορές ανθισμένα, θυμίζει τα περσινά δάκρυα
μια μοναχική βάρκα, όπως πάντα, 

έχει αγκυροβολήσει στην καρδιά 

που λαχταράει το σπίτι.
Για να κόψουν χειμωνιάτικα φορέματα, 

παντού οι γυναίκες δουλεύουν τα ψαλίδια 

και τα μέτρα τους
κάτω απ' το ψηλό τείχος της πόλης 

του Άσπρου Αυτοκράτορα ακούγεται

 ο βιαστικός χτύπος
της βραδινής πλύσης.

 杜甫, Πινγίν: Dù Fǔ, 12 Φεβρουαρίου 712 – 770)

Ο Του Φου (Du Fu, 712–770) 

ήταν διακεκριμένος Κινέζος ποιητής της Δυναστείας των Τανγκ.

Μαζί με τον σύγχρονό του Λι Μπάι (Λι Πο), αναφέρεται ως ο μεγαλύτερος Κινέζος ποιητής. Σε αντίθεση με τον Λι Μπάι, τα ποιήματά του είχαν συχνά το χαρακτήρα πολιτικής διαμαρτυρίας. Περιέγραψε την κοινωνική αδικία, την πείνα και το χάος από τη σκοπιά του απλού ανθρώπου, ενώ τοποθετούσε την υπόθεση μερικούς αιώνες πριν. Σήμερα έχουν διατηρηθεί πάνω από 1.400 έργα του. Τα καλύτερά του βρίσκονται στην ανθολογία Τριακόσια ποιήματα Τανγκ, που συντάχθηκε από τον Σου Ζου το 1763-1764.
Γεννήθηκε στην επαρχία Χενάν κοντά στο Λουόγιάνγκ, αλλά η ακριβής τοποθεσία είναι άγνωστη. Απέτυχε στις πρώτες του προσπάθειες στις εξετάσεις για δημόσιος υπάλληλος. Μετά όμως πέτυχε σε μια ειδική εξέταση και κατέλαβε μερικές ανώτερες θέσεις στην Αυλή υπό τον Αυτοκράτορα Σουτζόνγκ. Αργότερα υποβαθμίστηκε και μετατέθηκε στην πόλη Χουαζού ως εντεταλμένος για την εκπαίδευση.
Το 744 συνάντησε για πρώτη φορά τον Λι Μπάι από όπου προέκυψε μια μονόπλευρη φιλία. Ήταν μερικά χρόνια νεότερος του Λι Μπάι και αρχάριος, ενώ εκείνος ήταν ήδη διάσημος ποιητής. Υπάρχουν δώδεκα γνωστά ποιήματα του Του Φου για τον Λι Μπάι ενώ μόνο ένα του Λι Μπάι για τον Του Φου.
Η ζωή του αναστατώθηκε από τη επανάσταση του Αν Λουσάν του 755, σε βαθμό που τα τελευταία 15 χρόνια της ζωής του τα έζησε σε μόνιμη μετακίνηση. Η επανάσταση διήρκεσε σχεδόν 8 χρόνια και στο τέλος της από τα 53 εκατομμύρια πληθυσμού που είχαν απογραφεί το 754, απέμειναν μόνο 17 εκατομμύρια. Ο Του Φου δεν μπορούσε να εγκατασταθεί κάπου λόγω των πολέμων των λοιμών και της αυτοκρατορικής δυσμένειας. Τα περισσότερα στοιχεία για τη ζωή του ποιητή είναι γνωστά μέσα από τα ποιήματά του. Όπως πολλοί άλλοι κινέζοι ποιητές καταγόταν από οικογένεια ευγενών η οποία ήταν όμως φτωχή.
Το 760 έφτασε στην Τσενγκντου (Επαρχία Σιτσουάν), όπου εγκαταστάθηκε για τα επόμενα πέντε χρόνια. Το φθινόπωρο του ίδιου έτους βρέθηκε σε οικονομικές δυσκολίες και έστελνε ποιήματα με εκκλήσεις βοήθειας σε διάφορες γνωριμίες του. Τελικά βρέθηκε υπό την προστασία του Γιαν Γου, ενός παλιού φίλου και συναδέλφου, που ήταν πλέον κυβερνήτης στην Τσενγκντου. Απελευθερωμένος από τα οικονομικά προβλήματα, έζησε ένα από τα ευτυχέστερα και ειρηνικά τμήματα της ζωής του. Το 762 διέφυγε από την πόλη λόγω μιας επανάστασης για να επιστρέψει το 764, οπότε ορίστηκε στρατιωτικός σύμβουλος του Γιαν Γου στις επιχειρήσεις του κατά των Θιβετιανών.
Η ποίηση του Του Φου δεν αναγνωρίστηκε κατά τη διάρκεια της ζωής του, πιθανώς λόγω του πρωτοποριακού του στυλ. Με το χρόνο όμως η επιρροή του αυξανόταν και οι καινοτομίες του φαίνονταν λιγότερο ριζοσπαστικές. Εκτός της Κίνας ο Του Φου αποτέλεσε μεγάλη επιρροή για την ιαπωνική ποίηση, κυρίως αυτή του Ματσούο Μπασό.